Στις 22 του Μάη του 1963, πέφτει δολοφονημένος από τους παρακρατικούς ο Βουλευτής της Αριστεράς Γρηγόρης Λαμπράκης. Το μεσημέρι της 22 Μάη 1963, με το αεροπλάνο της "ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ" φτάνει στη Θεσσαλονίκη ο βουλευτής της αριστεράς και υφηγητής της ιατρικής σχολής του πανεπιστημίου Αθήνας Γρηγόρης Λαμπράκης, για να μιλήσει στην πρώτη δημόσια συγκέντρωση που οργάνωνε η νεοδημιούργητη τότε "Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη Θεσσαλονίκης" (ΕΔΥΕΘ). Η συγκέντρωση επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στην αίθουσα "Πικαντίλλυ", όμως το πρωί της ίδιας μέρα
ς ο ιδιοκτήτης αρνείται να την παραχωρήσει. Κατόπιν αυτού αποφασίζεται η συγκέντρωση να πραγματοποιηθεί στην αίθουσα του ΔΣΚ (Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος" στην οδό Ερμού.Ο καθηγητής κ. Παύλος Πετρίδης, που εξέδωσε το 1995 τα πρακτικά της δίκης για την υπόθεση Λαμπράκη, στον πρόλογο του βιβλίου του "Δολοφονία Λαμπράκη - ανέκδοτα ντοκουμέντα (1963-1966)", υπογραμμίζει:
"Η δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη από "αγνώστους", τον Μάιο του 1963 στο κέντρο της συμπρωτεύουσας, λειτούργησε απομυθοποιητικά για το κυρίαρχο πολιτικό σκηνικό της δεκαετίας του '60. Η συμπτωματική αποκάλυψη των εκτελεστών και των συνενόχων τους, κατά τη διάρκεια της προανάκρισης, οδήγησε απρόσμενα στην εξιχνίαση του πλέγματος των παρακρατικών μηχανισμών που δρούσαν ανενόχλητοι υπό την πλήρη κάλυψη των σωμάτων ασφαλείας. Κάτω από το βάρος των αποκαλύψεων επισπεύστηκε μοιραία και η πτώση του Κ. Καραμανλή μετά από οκταετή αδιατάρακτη κυβερνητική εξουσία. Μέσα από τη φορά των πραγμάτων το πανίσχυρο κράτος της δεξιάς κατέρρεε, το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, ανήμπορο να αποσείσει τις πολιτικές του ευθύνες.
Η πρωτοφανής παθητικότητα των οργάνων της τάξης στη διάρκεια των εγκληματικών γεγονότων της 22ας Μαϊου, εξακολουθεί να αποτελεί το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα της όλης πολύκροτης υπόθεσης.
Οι δολοφόνοι του βουλευτή έδρασαν απροσχημάτιστα χωρίς να παρεμποδιστούν και να καταδιωχθούν από κανέναν. Η συνεργασία των αρχών της χωροφυλακής με τον υπόκοσμο, που επωμίστηκε την "ευθύνη" της αντισυγκέντρωσης εναντίον των "Φίλων της Ειρήνης", αποδείχτηκε υποδειγματική. Καθώς προέκυψε από το αποκαλυπτικό υλικό της προανάκρισης και οι δύο πλευρές (τραμπούκοι και σώματα ασφαλείας) φρόντισαν για την αλληλοκάλυψή τους αποφεύγοντας να εισφέρουν και την παραμικρή έστω διαφωτιστική μαρτυρία.
Παρά τις εναγώνιες προειδοποιήσεις από τους έχοντες την πρωτοβουλία της εκδήλωσης προς τις πολιτικές, δικαστικές και αστυνομικές αρχές της Θεσσαλονίκης δεν ελήφθη κανένα μέτρο προστασιάς. Οι βουλευτές Λαμπράκης και Τσαρουχάς προσφέρθηκαν ως "βορά" στους "αγανακτισμένους πολίτες" που διαδήλωναν, κατόπιν οδηγιών, έμπροσθεν της αίθουσας του "Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος" στην οδό Ερμού. Σα να μην αρκούσαν οι τραμπουκισμοί, καθ' όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Λαμπράκης δέχτηκε τη χαριστική βολή από το τρίκυκλο του Γκοτζαμάνη επί του οποίου επέβαινε και ο Εμμανουηλίδης για την ασφαλέστερη διεκπεραίωση της εκτέλεσης.
Η δολοφονία Λαμπράκη συνετελέσθη παρόντων 180 ανδρών και αξιωματικών της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας με επικεφαλής τον Επιθεωρητή Χωροφυλακής στρατηγό Κ. Μήτσου, τον Διευθυντή της Αστυνομίας Ευθ. Καμουτσή, τον Υποδιευθυντή Μιχ. Διαμαντόπουλο, τον Διοικητή Εθνικής Ασφαλείας Κ. Δόλκα και τους υπομοιράρχους Εμμ. Καπελώνη και Δ. Κατσούλη. Εντολή καταδίωξης των εκτελεστών δεν δόθηκε ποτέ ενώ ο Αρχηγός της Χωροφυλακής Γ. Βαρδουλάκης, την επομένη της δολοφονίας, προσπάθησε να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη. Παρών στην αντισυγκέντρωση της 22ας Μαϊου ήταν και ο Πρόεδρος της παρακρατικής οργάνωσης "Σύνδεσμος αγωνιστών και θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορ. Ελλάδος" δοσίλογος Ξεν. Γιοσμάς στην δικαιοδοσία του οποίου ανήκε η πλειοψηφία των "αντιφρονούντων" τραμπούκων.
"Η δολοφονία του βουλευτή Γρηγόρη Λαμπράκη από "αγνώστους", τον Μάιο του 1963 στο κέντρο της συμπρωτεύουσας, λειτούργησε απομυθοποιητικά για το κυρίαρχο πολιτικό σκηνικό της δεκαετίας του '60. Η συμπτωματική αποκάλυψη των εκτελεστών και των συνενόχων τους, κατά τη διάρκεια της προανάκρισης, οδήγησε απρόσμενα στην εξιχνίαση του πλέγματος των παρακρατικών μηχανισμών που δρούσαν ανενόχλητοι υπό την πλήρη κάλυψη των σωμάτων ασφαλείας. Κάτω από το βάρος των αποκαλύψεων επισπεύστηκε μοιραία και η πτώση του Κ. Καραμανλή μετά από οκταετή αδιατάρακτη κυβερνητική εξουσία. Μέσα από τη φορά των πραγμάτων το πανίσχυρο κράτος της δεξιάς κατέρρεε, το καλοκαίρι της ίδιας χρονιάς, ανήμπορο να αποσείσει τις πολιτικές του ευθύνες.
Η πρωτοφανής παθητικότητα των οργάνων της τάξης στη διάρκεια των εγκληματικών γεγονότων της 22ας Μαϊου, εξακολουθεί να αποτελεί το χαρακτηριστικότερο γνώρισμα της όλης πολύκροτης υπόθεσης.
Οι δολοφόνοι του βουλευτή έδρασαν απροσχημάτιστα χωρίς να παρεμποδιστούν και να καταδιωχθούν από κανέναν. Η συνεργασία των αρχών της χωροφυλακής με τον υπόκοσμο, που επωμίστηκε την "ευθύνη" της αντισυγκέντρωσης εναντίον των "Φίλων της Ειρήνης", αποδείχτηκε υποδειγματική. Καθώς προέκυψε από το αποκαλυπτικό υλικό της προανάκρισης και οι δύο πλευρές (τραμπούκοι και σώματα ασφαλείας) φρόντισαν για την αλληλοκάλυψή τους αποφεύγοντας να εισφέρουν και την παραμικρή έστω διαφωτιστική μαρτυρία.
Παρά τις εναγώνιες προειδοποιήσεις από τους έχοντες την πρωτοβουλία της εκδήλωσης προς τις πολιτικές, δικαστικές και αστυνομικές αρχές της Θεσσαλονίκης δεν ελήφθη κανένα μέτρο προστασιάς. Οι βουλευτές Λαμπράκης και Τσαρουχάς προσφέρθηκαν ως "βορά" στους "αγανακτισμένους πολίτες" που διαδήλωναν, κατόπιν οδηγιών, έμπροσθεν της αίθουσας του "Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος" στην οδό Ερμού. Σα να μην αρκούσαν οι τραμπουκισμοί, καθ' όλη τη διάρκεια της εκδήλωσης, ο Λαμπράκης δέχτηκε τη χαριστική βολή από το τρίκυκλο του Γκοτζαμάνη επί του οποίου επέβαινε και ο Εμμανουηλίδης για την ασφαλέστερη διεκπεραίωση της εκτέλεσης.
Η δολοφονία Λαμπράκη συνετελέσθη παρόντων 180 ανδρών και αξιωματικών της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας με επικεφαλής τον Επιθεωρητή Χωροφυλακής στρατηγό Κ. Μήτσου, τον Διευθυντή της Αστυνομίας Ευθ. Καμουτσή, τον Υποδιευθυντή Μιχ. Διαμαντόπουλο, τον Διοικητή Εθνικής Ασφαλείας Κ. Δόλκα και τους υπομοιράρχους Εμμ. Καπελώνη και Δ. Κατσούλη. Εντολή καταδίωξης των εκτελεστών δεν δόθηκε ποτέ ενώ ο Αρχηγός της Χωροφυλακής Γ. Βαρδουλάκης, την επομένη της δολοφονίας, προσπάθησε να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη. Παρών στην αντισυγκέντρωση της 22ας Μαϊου ήταν και ο Πρόεδρος της παρακρατικής οργάνωσης "Σύνδεσμος αγωνιστών και θυμάτων Εθνικής Αντιστάσεως Βορ. Ελλάδος" δοσίλογος Ξεν. Γιοσμάς στην δικαιοδοσία του οποίου ανήκε η πλειοψηφία των "αντιφρονούντων" τραμπούκων.
ΔΗΛΩΣΑΝ ΤΟΤΕ ΓΙΑ ΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΟΥ ( Από το Μακεδονικό Πρακτορείο ειδήσεων):
"Αποτρόπαιο έγκλημα! Διαμαρτύρομαι με όλη μου την ψυχή σαν διανοούμενος, σαν Έλληνας και σαν άνθρωπος".Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ (Ποιητής)
"Μαζί με όλους τους τίμιους Έλληνες καταδικάζω μεθόδους που είναι αδιανόητοι για την εποχή μας και ασυμβίβαστοι με την στοιχειώδη έννοια της Δημοκρατίας".ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (Ποιητής)
"Σαν καλλιτέχνις και σαν άνθρωπος, μόνο ντροπή μπορεί να αισθανθεί κανείς, όταν βρίσκεται μπροστά σε τέτοια γεγονότα, που καταλύουν κάθε έννοια ανθρωπιάς, ελευθερίας και δημοκρατίας".ΒΕΡΑ ΖΑΒΙΤΣΙΑΝΟΥ (Ηθοποιός)
"Με συγκλονίζει η διαπίστωση ότι εννιά στους δέκα Έλληνες έχουν πλήρη συναίσθηση του τι συνέβη στη Θεσσαλονίκη. Η ευθύνη για τέτοιου είδους δολοφονίες είναι ευρύτερη και οι πνευματικοί άνθρωποι δεν πρέπει να περιοριστούμε μόνο σε μια δήλωση αγανακτήσεως, αλλά να διαφωτίσουμε αυτούς τους "εννιά" Έλληνες ποιά είναι η δική τους ευθύνη".ΙΑΚ. ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ (Θεατρικός συγγραφέας)
"Σαν Ελληνίδα και σαν άνθρωπος ντρέπομαι και πονάω γιατί ένας τόσο ωραίος άνθρωπος, γεμάτος ιδανικά, είχε αυτή την απαράδεκτη μοίρα".ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ (Ηθοποιός)
"Ολες οι σκληρές πέτρες της Ελλάδας δεν φτάνουνε για να σκαλίσουμε τα βάσανα της πατρίδας μας. Σαν άνθρωπος και καλλιτέχνις διαμαρτύρομαι για τις φασιστικές μεθόδους που οδηγήσανε στον τάφο το μαχητή και ήρωα της ειρήνης Λαμπράκη και ενώνω τη φωνή μου με τη φωνή των άλλων πνευματικών ανθρώπων: Να σταματήσουμε το φασισμό πριν πνίξει τον τόπο μας στην ντροπή και στο αίμα".ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ (Χαράκτρια)
"Δεν έχω να πω τίποτα άλλω. Ζηλεύω τον θάνατό του".Μ. ΚΑΤΡΑΚΗΣ (Ηθοποιός)
"Ο θάνατος του Λαμπράκη είναι ένα αφάνταστο γεγονός. Η δικαιοσύνη πρέπει να μιλήσει".Ν. ΛΟΥΡΟΣ (Καθηγ. Μαιευτικής)
"Κι εγώ σαν μια μονάδα του λαού θρηνώ, οργίζομαι και ντρέπομαι".ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΑ (Ηθοποιός)
"Η υπόθεση με έχει συγκλονίσει. Και θα αντιδράσω με τον δικό μου τρόπο".ΕΥΑΓ. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ (Παιδαγωγός)
"Σύμβολο των ημερών μας: Ο Γρηγόρης Λαμπράκης μιλώτης για την ειρήνη να σκοτωθεί απο τη βάρβαρη, άνανδρη βία. Σύμβολο αλλά και χρέος όλων μας: Όχι μόνον να τιμωρηθούν ανελέητα οι οικτροί αυτουργοί, αλλά και να καταλυθούν αμέσως οι εγκληματικές δυνάμεις που τους εκτρέφουν και τους οπλίζουν".ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ (Δημοσιογράφος)
"Στο πρόσωπο του άξιου γιου της Ελλάδας Γρηγόρη Λαμπράκη, ζήτησαν να σκοτώσουν την ειρήνη, την λεβεντιά, την ανθρωπιά. Μα σκοτώνεται ποτέ ο ήλιος; Η Ελλάδα σύσσωμη είναι στο πόδι. Όχι για ταφή, μα για ανάσταση".ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ (Λογοτέχνης)
"Αποτρόπαιο έγκλημα! Διαμαρτύρομαι με όλη μου την ψυχή σαν διανοούμενος, σαν Έλληνας και σαν άνθρωπος".Κ. ΒΑΡΝΑΛΗΣ (Ποιητής)
"Μαζί με όλους τους τίμιους Έλληνες καταδικάζω μεθόδους που είναι αδιανόητοι για την εποχή μας και ασυμβίβαστοι με την στοιχειώδη έννοια της Δημοκρατίας".ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ (Ποιητής)
"Σαν καλλιτέχνις και σαν άνθρωπος, μόνο ντροπή μπορεί να αισθανθεί κανείς, όταν βρίσκεται μπροστά σε τέτοια γεγονότα, που καταλύουν κάθε έννοια ανθρωπιάς, ελευθερίας και δημοκρατίας".ΒΕΡΑ ΖΑΒΙΤΣΙΑΝΟΥ (Ηθοποιός)
"Με συγκλονίζει η διαπίστωση ότι εννιά στους δέκα Έλληνες έχουν πλήρη συναίσθηση του τι συνέβη στη Θεσσαλονίκη. Η ευθύνη για τέτοιου είδους δολοφονίες είναι ευρύτερη και οι πνευματικοί άνθρωποι δεν πρέπει να περιοριστούμε μόνο σε μια δήλωση αγανακτήσεως, αλλά να διαφωτίσουμε αυτούς τους "εννιά" Έλληνες ποιά είναι η δική τους ευθύνη".ΙΑΚ. ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ (Θεατρικός συγγραφέας)
"Σαν Ελληνίδα και σαν άνθρωπος ντρέπομαι και πονάω γιατί ένας τόσο ωραίος άνθρωπος, γεμάτος ιδανικά, είχε αυτή την απαράδεκτη μοίρα".ΤΖΕΝΗ ΚΑΡΕΖΗ (Ηθοποιός)
"Ολες οι σκληρές πέτρες της Ελλάδας δεν φτάνουνε για να σκαλίσουμε τα βάσανα της πατρίδας μας. Σαν άνθρωπος και καλλιτέχνις διαμαρτύρομαι για τις φασιστικές μεθόδους που οδηγήσανε στον τάφο το μαχητή και ήρωα της ειρήνης Λαμπράκη και ενώνω τη φωνή μου με τη φωνή των άλλων πνευματικών ανθρώπων: Να σταματήσουμε το φασισμό πριν πνίξει τον τόπο μας στην ντροπή και στο αίμα".ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ (Χαράκτρια)
"Δεν έχω να πω τίποτα άλλω. Ζηλεύω τον θάνατό του".Μ. ΚΑΤΡΑΚΗΣ (Ηθοποιός)
"Ο θάνατος του Λαμπράκη είναι ένα αφάνταστο γεγονός. Η δικαιοσύνη πρέπει να μιλήσει".Ν. ΛΟΥΡΟΣ (Καθηγ. Μαιευτικής)
"Κι εγώ σαν μια μονάδα του λαού θρηνώ, οργίζομαι και ντρέπομαι".ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΑ (Ηθοποιός)
"Η υπόθεση με έχει συγκλονίσει. Και θα αντιδράσω με τον δικό μου τρόπο".ΕΥΑΓ. ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΣ (Παιδαγωγός)
"Σύμβολο των ημερών μας: Ο Γρηγόρης Λαμπράκης μιλώτης για την ειρήνη να σκοτωθεί απο τη βάρβαρη, άνανδρη βία. Σύμβολο αλλά και χρέος όλων μας: Όχι μόνον να τιμωρηθούν ανελέητα οι οικτροί αυτουργοί, αλλά και να καταλυθούν αμέσως οι εγκληματικές δυνάμεις που τους εκτρέφουν και τους οπλίζουν".ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ (Δημοσιογράφος)
"Στο πρόσωπο του άξιου γιου της Ελλάδας Γρηγόρη Λαμπράκη, ζήτησαν να σκοτώσουν την ειρήνη, την λεβεντιά, την ανθρωπιά. Μα σκοτώνεται ποτέ ο ήλιος; Η Ελλάδα σύσσωμη είναι στο πόδι. Όχι για ταφή, μα για ανάσταση".ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ (Λογοτέχνης)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου